رابطه جنسی دردناک یا دیسپارونی ، درد مداوم یا عود کننده درست قبل ، حین یا بعد از رابطه جنسی است . درد در ناحیه تناسلی احساس می شود . زنان ممکن است درد بیرونی در ناحیه فرج – لابیا (لب های واژن) یا در دهانه واژن داشته باشند . برخی درد را در داخل دهانه ي رحم ، رحم يا پايين شكم احساس ميكنند .
رابطه جنسی دردناک يا ديسپاروني ، يك بیماری شایع است که می تواند اثرات منفی عاطفی و روانی داشته باشد . علاوه بر درد فیزیکی ، زوج ها ممکن است از از دست دادن صمیمیت رنج ببرند یا در روابط خود دچار تنش شوند .
چه کسانی بیشتر به دیسپارونی يا رابطه جنسی دردناک مبتلا هستند ؟
رابطه جنسی دردناک در زنان شایع تر است . این بیماری می تواند هم مردان ( دیسپارونی مردانه ) و هم زنان ( دیسپارونی زنان ) را در تمام سنین تحت تاثیر قرار دهد . درد اغلب به دلیل عوامل فیزیکی یا شرایط پزشکی است ، اما می تواند روانی نیز باشد .
دیسپارونی يا رابطه جنسی دردناک چقدر شایع است ؟
رابطه جنسی دردناک یکی از شایع ترین مشکلات زنان و زایمان است . رابطه جنسی دردناک 10 تا 20 درصد از مردم ایالات متحده را در مقطعی از زندگی خود تحت تأثیر قرار می دهد .
انواع مختلف دیسپارونی يا رابطه جنسی دردناک
محل درد می تواند به تعیین نوع دیسپارونی که تجربه می کنید کمک کند :
1- درد ورودی ( دیسپارونی سطحی ) : این درد در هنگام دخول اولیه در ورودی واژن احساس می شود . برخی از عوامل مرتبط با درد ورود می تواند عدم رطوبت واژن ، آسیب یا عفونت باشد .
2- درد عمیق : دردی است که در دخول عمیق رخ میدهد و در پوزيشن هاي جنسي خاص میتواند بدتر شود . این درد را در دهانه رحم یا پایین شکم احساس خواهید کرد . یک وضعیت پزشکی یا جراحی قبلی معمولا ميتواند علت اين درد باشد .
درد حین مقاربت را می توان به صورت اولیه ، ثانویه ، کامل یا موقعیتی نیز توصیف کرد:
1- درد اولیه دردی است که از زمان شروع رابطه ي جنسي داشته اید .
2- درد ثانویه پس از تجربه رابطه جنسی بدون درد ایجاد می شود .
3- درد کامل به این معنی است که هر بار که رابطه جنسی دارید احساس درد می کنید .
4- درد موقعیتی زمانی است که درد فقط در زمان های خاصی اتفاق می افتد .
چه چیزی باعث دیسپارونی يا رابطه جنسی دردناک می شود ؟
در بسیاری از موارد ، اگر رطوبت واژن کافی نباشد ، می توانید در حین رابطه جنسی دچار درد شوید . در این موارد ، با آرامش بیشتر ، افزایش معاشقه ي قبل از رابطه ي جنسي یا استفاده از روان کننده ها ، درد برطرف خواهد شد .
در برخی موارد ، اگر یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد ، مقاربت دردناکی دارید :
1- آتروفی واژن : پوشش واژن می تواند رطوبت و ضخامت طبیعی خود را از دست بدهد و خشک ، نازک و ملتهب شود . این می تواند ناشی از مصرف دارو ، یائسگی یا سایر تغییرات هورمونی باشد.
2- واژینیسموس : ترس از صدمه دیدن یا ضربه قبلی باعث اسپاسم عضلات واژن می شود.
3- عفونت های واژن : این بیماری ها شایع هستند و شامل عفونت های مخمری می شوند .
4- مشکلات دهانه رحم ( باز شدن به رحم ) : آلت تناسلی می تواند با حداکثر نفوذ به دهانه رحم برسد . بنابراین ، مشکلات دهانه رحم ( مانند عفونت ) می تواند باعث ایجاد درد در هنگام نفوذ عمیق شود .
5- مشکلات رحم : اینها ممکن است شامل فیبروم باشد که می تواند باعث درد عمیق مقاربت شود .
6- آندومتریوز : شرایطی که در آن اندومتر ( بافت پوشش دهنده رحم ) خارج از رحم رشد می کند .
7- مشکلات تخمدان : چنین مشکلاتی ممکن است شامل کیست تخمدان باشد .
8- بیماری التهابی لگن : بافتهای عمیق داخل به شدت ملتهب میشوند و فشار مقاربت باعث درد عمیق میشود .
9- حاملگی خارج از رحم : بارداری که در آن تخمک بارور شده در خارج از رحم ایجاد می شود .
10- نزدیکی خیلی زود پس از جراحی یا زایمان .
11- عفونت های مقاربتی (STIs) : این عفونت ها ممکن است شامل زگیل تناسلی ، زخم های تبخال یا سایر بیماری های مقاربتی باشد .
12- آسیب به فرج یا واژن : این آسیب ها ممکن است شامل پارگی ناشی از زایمان یا بریدگی ( اپیزیوتومی ) در پرینه ( ناحیه پوست بین واژن و مقعد ) باشد که در حین زایمان ایجاد می شود .
13- اختلالات پوستی که بر اندام تناسلی تأثیر می گذارد.
14- مسائل روانی : اضطراب ، افسردگی و اعتماد به نفس پایین می تواند از تحریک جنسی جلوگیری کند . اگر قربانی آزار جنسی شده اید ، می تواند به درد شما در حین رابطه جنسی اضافه شود .
مانند زنان ، مردان نیز می توانند در صورت عدم رطوبت واژن در حین رابطه جنسی احساس درد کنند . این را می توان با استفاده از یک روان کننده جنسی حل کرد . در مردان ، رابطه جنسی دردناک می تواند ناشی از برخی اختلالات آلت تناسلی باشد :
1- آسیب پوست ختنه گاه : آسیب به پوست ختنه گاه ( پوستی که سر آلت تناسلی را می پوشاند ) ناشی از مالش یا پارگی می تواند منجر به درد شود .
2- عفونت های مقاربتی (STIs) : عفونت های مخمری یا عفونت های زیر پوست ختنه گاه ، و همچنین عفونت های مقاربتی شایع مانند تبخال تناسلی یا سوزاک ، می توانند رابطه جنسی را دردناک کنند .
3- بدشکلی آلت تناسلی : بیماری پیرونی یا سایر ناهنجاری های آلت تناسلی می تواند باعث مقاربت دردناک شود .
4- نعوظ دردناک : شرایطی مانند پریاپیسم می تواند منجر به نعوظ های دردناک و مداوم شود .
علائم مقاربت دردناک چیست ؟
اگر در حین رابطه جنسی درد یا دیسپارونی دارید ، ممکن است موارد زير را احساس کنید :
1- درد شدید در هنگام دخول .
2- درد بعد از مقاربت .
3- دردهای سوزشی .
4- گرفتگی لگن .
5- گرفتگی یا اسپاسم عضلانی .
شایع ترین علامت درد هنگام مقاربت است که در دهانه واژن یا عمق لگن رخ می دهد . این می تواند یک درد مشخص در یک ناحیه باشد یا ممکن است کل ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار دهد . ممکن است احساس ناراحتی ، سوزش یا ضربان وجود داشته باشد .
آیا مقاربت دردناک باعث خونریزی می شود ؟
دیسپارونی لزوماً باعث خونریزی نمی شود . هر گونه خونریزی که در طول رابطه جنسی رخ می دهد احتمالاً ناشی از یک مشکل پزشکی است . خونریزی می تواند ناشی از همان مسئله ای باشد که باعث ایجاد رابطه جنسی دردناک می شود .
چگونه در مورد رابطه جنسی دردناک با پزشک خود صحبت کنم ؟
در مورد هر گونه درد در حین مقاربت با پزشک خود صریح صحبت کنید . برخی از سوالاتی که پزشك شما ممکن است از شما بپرسد عبارتند از :
1- درد در کجا ایجاد می شود ؟
2- درد چند وقت یکبار اتفاق می افتد ؟
3- چند وقت است که رابطه جنسی دردناکی داشته اید ؟
4- درد چه حسی دارد ؟
5- چه داروهایی مصرف می کنید ؟
6- آیا قبلاً در این منطقه عمل جراحی داشته اید ؟
7- آیا برای هر گونه بیماری واژن تحت درمان قرار گرفته اید ؟
رابطه جنسی دردناک چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشك شما می تواند علت اصلی درد در حین رابطه جنسی را با یک تاریخچه سلامت کامل و معاینه فیزیکی تشخیص دهد . معاینه فیزیکی می تواند شامل بررسی لگن ، شکم ، واژن و رحم باشد .
چه آزمایشاتی برای تشخیص رابطه جنسی دردناک انجام می شود ؟
برای یافتن منبع درد و تشخیص هر گونه شرایط پزشکی ، پزشكان ممکن است اقدامات زیر را انجام دهند :
1- معاینه فیزیکی : این معاینه می تواند شامل معاینه لگن ، معاینه رکتوم و تست پاپ اسمير باشد . پزشك شما همچنین ممکن است نمونه ای از مایع واژن و ادرار را برای آزمایش علائم عفونت جمع آوری کند .
2- سونوگرافی : سونوگرافی ترانس واژینال می تواند دید بهتری از دستگاه تناسلی زنان داشته باشد .
3- لاپاراسکوپی : در موارد نادری از لاپاراسکوپی در صورتی استفاده میشود که سایر آزمایشها بینتیجه باشند .
دیسپارونی چگونه درمان می شود ؟
برخی از درمان های رابطه جنسی دردناک یا دیسپارونی نیازی به مداخله پزشکی ندارند . به عنوان مثال ، در مورد مقاربت دردناک بعد از بارداری ، حداقل شش هفته پس از زایمان قبل از اقدام به مقاربت صبر کنید . در مواردی که خشکی واژن یا عدم رطوبت وجود دارد ، از روان کننده های پایه آب استفاده کنید .
برخی از درمانهای رابطه جنسی دردناک نیاز به تجویز دارو دارند . اگر خشکی واژن به دلیل یائسگی است ، از پزشک خود در مورد کرم های استروژن ، قرص ها ، حلقه ها یا سایر داروها سوال کنید . سایر علل مقاربت دردناک نیز ممکن است نیاز به داروهای تجویزی داشته باشند .
برای مواردی از درد جنسی که هیچ دلیل پزشکی زمینه ای وجود ندارد ، كمك گرفتن از يك روان شناس سلامت جنسي ممکن است مفید باشد . برخی از افراد ممکن است نیاز به حل و فصل احساس گناه ، تعارضات درونی در رابطه با جنسیت یا احساسات مربوط به سوء استفاده قبلی داشته باشند .
آیا داروهایی برای مصرف رابطه جنسی دردناک وجود دارد ؟
بله ، دارویی برای درمان درد حین رابطه جنسی وجود دارد . اگر خشکی واژن به دلیل استروژن پایین علت رابطه جنسی دردناک شما باشد ، می توان استروژن موضعی را روی واژن اعمال کرد . سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دارویی به نام ospemifene را برای دیسپارونی ناشی از یائسگی تایید کرد . می توان آن را به صورت خوراکی مصرف کرد . همچنین می توان برای درمان درد ناشی از عفونت یا شرایط پزشکی زمینه ای ، دارو تجویز کرد .
چگونه علائم رابطه جنسی دردناک را مدیریت کنم؟
کارهایی برای دیسپارونی وجود دارد که می توانید به تنهایی برای مدیریت درد در حین یا بعد از رابطه جنسی انجام دهید :
1- برای کمک به خشکی واژن از روان کننده های مبتنی بر آب یا سیلیکون استفاده کنید .
2- فعالیت های جنسی یا موقعیت هایی را امتحان کنید که باعث درد نمی شوند .
3- قبل از رابطه جنسی از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید .
4- قبل از رابطه جنسی زمانی را برای استراحت و کاهش استرس در نظر بگیرید .
5- بعد از رابطه جنسی کمپرس یخ را روی فرج قرار دهید .
منابع :
my.clevelandclinic.org
healthline.com